07 Nisan 2002 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 24719

4731 sayılı “ 17/8/1999 ve 12/11/1999 Tarihlerinde Meydana Gelen Depremlerden Zarar Görenlerin Vergi Borçları ve Vergi Cezalarının Terkini ile Vergi Usul Kanunu, Katma Değer Vergisi Kanunu, Harçlar Kanunu ve Organize Sanayi Bölgeleri Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” 30/12/2001 gün ve 24626 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Anılan Kanunun 17/8/1999 ve 12/11/1999 tarihlerinde meydana gelen depremlerden zarar görenlerden aranılan amme alacaklarının terkini ile ilgili 1 ve 2 nci maddelerinin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar aşağıda açıklanmıştır.

I. KANUNUN KAPSAMI

A- Alacak Türü İtibarıyla

4731 sayılı Kanunun 1 inci maddesi kapsamına bu maddenin 1 numaralı fıkrası gereğince, 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamına giren vergi, resim ve harçlar ile bunlara bağlı gecikme faizi, gecikme zammı, fon payı, vergi cezaları ve 16/8/1997 tarihli ve 4306 sayılı Kanuna göre alınan eğitime katkı payı girmektedir.

Ayrıca, 1 inci maddenin 9 numaralı fıkrası ile de Devlete ait alacaklardan Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerince tahsil edilen ve Vergi Usul Kanunu kapsamına girmeyen; ancak, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre tahsil edilen amme alacakları için terkin konusunda Maliye Bakanlığına yetki verilmiştir.

Kanunun 2 nci maddesinde ise yıllık gelir ve kurumlar vergisi, geçici vergiler ile 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının 6 numaralı bendinin (b) alt bendi uyarınca kurumlarca yapılması gereken gelir vergisi tevkifatı kapsama alınmıştır. Bununla birlikte, 2 nci madde kapsamına bu vergilerle birlikte tahsili gereken diğer vergi, fon ve paylar girmemektedir.

B-Dönem İtibarıyla

Kanunun 1 inci maddesinin 1 numaralı fıkrasına göre terkin kapsamına 17/8/1999 ve 12/11/1999 tarihlerinden önceki vergilendirme dönemlerine ilişkin tahakkuk etmiş ve vadesi geldiği halde ödenmemiş veya bu tarihlerden önceki dönemlere ait olup, deprem tarihi itibarıyla vadesi geçmemiş alacaklar girmektedir.

Kanunun 1 inci maddesinin 5 numaralı fıkrasının (b) alt bendi ile bu Kanuna göre borçları terkin kapsamına giren mükellefler adına, deprem tarihinden önceki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak terkin kapsamına giren vergi türleri için tarhiyat yapılmayacağı, deprem tarihinden önceki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak tarh edilen; ancak, bu Kanunun yayımı tarihine kadar tahakkuk ettiği halde ödenmemiş veya tahakkuk etmemiş vergilerin terkin edileceği hükme bağlanmıştır.

Bu hükümlere göre; terkin kapsamına giren alacakların dönemlerinin tespitinde, 17/8/1999 tarihinde deprem meydana gelen illerde 17/8/1999 tarihi, 12/11/1999 tarihinde deprem olan illerde ise 12/11/1999 tarihi esas alınacaktır.

17/8/1999 tarihinde meydana gelen deprem nedeniyle Sakarya, Yalova ve Kocaeli illerindeki mükellefler ile bu tarihte Bolu ilinin ilçeleri olan Düzce, Çilimli, Gölyaka , Gümüşova ve Cumayeri ilçelerindeki mükellefler; İstanbul, Bursa ve Eskişehir illerinde bulunan mükelleflerden ise depremden zarar görenler mücbir sebep kapsamında kabul edilmiştir.

12/11/1999 tarihinde meydana gelen deprem nedeniyle de Bolu ve Düzce illerinin merkez ve ilçelerinde bulunan mükelleflerin durumu 12/11/1999 tarihinden itibaren mücbir sebep kapsamında değerlendirilmiştir.

Kanunun 1 inci maddesi hükmüne göre, terkin kapsamına alınacak alacakların dönem itibarıyla tespitinde, yukarıda belirtilen bölgelerdeki deprem tarihleri dikkate alınarak işlem yapılacaktır. Düzce ilinin merkez ve ilçeleri her iki depremden de etkilenmiş olduğundan bu il ve ilçeler için bu Kanunun uygulamasında vergilendirme dönemi açısından 12/11/1999 tarihi esas alınacaktır. Ayrıca, yukarıda sayılan il ve ilçeler dışında bulunan; ancak, depremden zarar gören mükelleflerin terkin kapsamına alınacak borçlarının dönemlerinin tespitinde ilgili deprem tarihleri dikkate alınacaktır.

Deprem tarihlerine göre Kanunun 1 inci maddesi kapsamına giren vergilendirme dönemlerinin tespitine ilişkin olarak aşağıda bazı örnekler verilmiştir.

17/8/1999 tarihinden önceki vergilendirme dönemi ifadesi aylık beyannameli mükellefiyetlerde Temmuz 1999 vergilendirme dönemini kapsamakta, Ağustos/1999 vergilendirme dönemini kapsamamaktadır.

Vergilendirme dönemi 3’ er aylık olarak belirlenen mükellefiyetlerde, bitim tarihi deprem tarihinden önce olan dönemler kapsama girmekte, deprem tarihinden sonra olanlar ise girmemektedir. Buna göre, 17/8/1999 tarihinde meydana gelen depremde, 5-6-7/1999 dönemi gelir stopaj vergisi ( 3 aylık) kapsama girmekte, 7-8-9/1999 dönemi katma değer vergisi ( 3 aylık) kapsama girmemektedir.

Yıllık beyannameli gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyetlerinde 1998 takvim yılı ve önceki yıllara ilişkin vergilendirme dönemleri kapsama girmekte, 1999 takvim yılı vergilendirme dönemi ise kapsama girmemektedir. Özel hesap dönemine tabi olan mükellefler bakımından, özel hesap döneminin kapandığı ay deprem tarihinden önce olanlar, 1999 yılı kazancı sayılmasına rağmen kapsama girmekte, deprem tarihinden sonra olanlar ise kapsama girmemektedir.

Veraset ve intikal vergisinde, ölüm veya intikal tarihi esas alınacak, ölüm veya intikal deprem tarihinden önce ise bu vergi türü de kapsama dahil edilecektir.

Kanunun 1 inci maddesinin 9 numaralı fıkrasının kapsamının belirlenmesinde, deprem tarihlerinden önce vadesi geldiği halde Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla tahsil edilmemiş bulunan amme alacakları dikkate alınacaktır.

Kanunun 2 nci maddesi kapsamına da 1999 ve 2000 yıllarına ilişkin yıllık gelir ve kurumlar vergileri, geçici vergiler ve kurumların 2000 ve 2001 yıllarında Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinin (b) alt bendi uyarınca yapacakları gelir vergisi tevkifatı girmektedir.

Ayrıca, özel hesap dönemi tayin edilen mükellefiyetlerde, yıllık gelir ve kurumlar vergilerinin hesaplanmasına esas alınan özel hesap döneminin kapandığı tarihin 1999 yılı içerisinde deprem tarihinden önce veya sonra olmasına bakılmaksızın 1999 ve 2000 yılları vergilendirme dönemi kapsama girmektedir.

C- Mükellefiyet İtibarıyla

1- Depremden Zarar Görme Şartı Aranılmayan Mükellefiyetler

Kanunun 1 inci maddesinin 2 numaralı fıkrası ile; “... depremden doğan hasar nedeniyle vergi dairesi kayıtlarına kısmen veya tamamen ulaşılamayan il merkezi veya ilçelerdeki bütün mükellefler ile depremin merkez üssü olan Kocaeli ilinin Gölcük ilçesindeki mükelleflerin bu yerlerdeki mükellefiyetleri bakımından varlıklarının %10’unu kaybetmiş olma şartı aranmaz. Şu kadar ki, bütün mükelleflerin tahakkuk ve tahsilat kayıtlarına elektronik ortamda dahi olsa ulaşılabilen il merkezi veya ilçelerdeki mükellefler bakımından varlıklarının %10’unu kaybetmiş olma şartı aranmaya devam edilir.” hükmü yer almaktadır.

Buna göre, 17/8/1999 ve 12/11/1999 tarihlerinde meydana gelen depremlerde vergi dairesi kayıtlarına ulaşılamayan Sakarya il merkezi, Düzce il merkezi ve Kaynaşlı ilçesi ile depremin merkez üssü olan Kocaeli ilinin Gölcük ilçesinde gelir ve kurumlar vergisi yönünden mükellefiyet kaydı bulunan mükelleflerden depremde zarar görme şartı aranılmayacaktır. Deprem tarihi itibarıyla Sakarya il merkezi dışında ilçe konumunda olan ancak, 2000 yılı içerisinde Adapazarı Büyükşehir Belediyesi sınırları dahiline alınan Ferizli ve Söğütlü ilçeleri bu Kanun uygulamasında Sakarya il merkezi kapsamında kabul edilmeyecektir.

Belirtilen yerlerdeki mükelleflerin sözkonusu yerler dışındaki vergi dairelerinde olan mükellefiyetlerinde ise deprem nedeniyle mal varlığının %10’unu kaybetme şartı aranılacaktır.

Sakarya il merkezi, Düzce il merkezi ve Kaynaşlı ilçesi ile Kocaeli ilinin Gölcük ilçesinde yıllık gelir ve kurumlar vergisi yönünden mükellefiyet kaydı olmamakla birlikte diğer vergi türlerinden sürekli mükellefiyet kaydı bulunan mükelleflerin ise bu yerlerdeki vergi dairelerine olan mükellefiyetlerinde terkin yapılabilmesi için depremden zarar görme şartı aranılmayacak, bu yerler dışındaki mükellefiyetleri için deprem nedeniyle mal varlığının % 10’unu kaybetme şartı aranılacaktır.

Sakarya il merkezi, Düzce il merkezi ve Kaynaşlı ilçesi ile Kocaeli ilinin Gölcük ilçesinde süreksiz mükellefiyetler nedeniyle kayıtlı bulunan mükelleflerin bu mükellefiyetlerine ilişkin olarak bu yerlerdeki vergi dairelerine olan borçları için de depremden zarar görme şartı aranılmayacaktır.

Kanunun 1 inci maddesinin 3 numaralı fıkrasında Sakarya, Kocaeli, Yalova, Bolu ve Düzce illerinin merkez ve ilçelerinde deprem tarihi itibarıyla emlak vergisi, motorlu taşıtlar vergisi, veraset ve intikal vergisi, çevre temizlik vergisi ile harç mükellefiyeti bulunanların, bu mükellefiyetlerine ilişkin olarak söz konusu yerlerdeki vergi dairelerine olan ve (1) numaralı fıkra kapsamına giren borçlarının tamamının terkin olunacağı hüküm altına alınmıştır.

Bu hükme göre, yukarıda belirtilen illerin merkez ve ilçelerinde deprem tarihi itibarıyla belirtilen türlerden mükellefiyet kaydı bulunan mükelleflerin 17/8/1999 ve 12/11/1999 tarihlerinden önceki dönemlere ilişkin bu mükellefiyetleri için depremden zarar görme şartı aranılmayacaktır.

Kanunun 1 inci maddesinin 9 numaralı fıkrası uyarınca terkin edilecek amme alacakları için de depremden zarar görme şartı aranılmayacaktır.

Kanunun 2 nci maddesi uyarınca yapılacak işlemlerde de 1 inci madde uyarınca aranılan şartlar dikkate alınacağından, bu madde uyarınca yapılacak terkinlerde, Sakarya il merkezi, Düzce il merkezi ve Kaynaşlı ilçesi ile Kocaeli ilinin Gölcük ilçesinde gelir ve kurumlar vergisi yönünden mükellefiyet kaydı bulunan mükelleflerin depremden zarar görmeleri şartı aranılmayacaktır.

2- Depremden % 10 ve Daha Fazla Zarar Görme Şartı Aranılan Mükellefiyetler

Kanunun 1 inci maddesinin 2 numaralı fıkrası ile 17/8/1999 ve 12/11/1999 tarihlerinde meydana gelen depremlerde varlıklarının % 10 ve daha fazlasını kaybeden mükelleflerin (1) numaralı fıkra kapsamına giren borçlarının tamamının terkin olunacağı belirtildiğinden, Sakarya il merkezi, Düzce il merkezi ve Kaynaşlı ilçesi ile Kocaeli ilinin Gölcük ilçesi dışında mükellefiyet kaydı bulunan mükellefler, mükellefiyet kaydının bulunduğu yer ile irtibat kurulmaksızın, depremlerde mal varlığının % 10’unu kaybetme şartına bağlı olarak 1 inci madde kapsamına girmektedir.

Kanunun 1 inci maddesinin 4 numaralı fıkrası ile, 17/8/1999 ve 12/11/1999 tarihlerinde meydana gelen depremlerden hasar gören bina ve taşıtlara ilişkin deprem tarihlerinden önceki dönemlere ait emlak ve çevre temizlik vergileri ile motorlu taşıtlar vergisinin terkin olunacağı hükme bağlandığından, Sakarya, Kocaeli, Yalova, Bolu ve Düzce illerinin merkez ve ilçeleri dışında kalan yerlerde bu vergiler nedeniyle mevcut mükellefiyetler için bina ve/veya taşıtın hasar görme şartı aranılacaktır.

Kanunun 2 nci maddesi uyarınca yapılacak işlemlerde de 1 inci madde uyarınca aranılan şartlar dikkate alınacağından, bu madde uyarınca yapılacak terkinlerde, gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyeti, Sakarya il merkezi, Düzce il merkezi ve Kaynaşlı ilçesi ile Kocaeli ilinin Gölcük ilçesi dışındaki vergi dairelerinde bulunan mükelleflerin, deprem nedeniyle varlıklarının %10 ve daha fazlasını kaybetmiş olma şartı aranılacaktır.

II- TERKİN İŞLEMLERİ

A- Terkin Edilecek Alacaklar

4731 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin 1 ila 4 numaralı fıkraları uyarınca, alacak türü ve dönemi itibarıyla Kanun kapsamına alınmış tüm amme alacakları bu Tebliğin I/C bölümünde açıklanan mükellefiyetler itibarıyla aranılan şartlara göre terkin edilecektir.

Kanunun 1 inci maddesinin 9 numaralı fıkrasının Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden, vadesi deprem tarihlerinden önce geldiği halde Kanunun yürürlüğe girdiği 30/12/2001 tarihi itibarıyla tahsil edilmemiş olan Devlete ait alacaklardan, Bakanlığımız vergi dairelerince tahsil edilen ve Vergi Usul Kanunu kapsamı dışında kalan amme alacaklarından;

-Sakarya il merkezi, Düzce il merkezi ve Kaynaşlı ilçesi ile Kocaeli ilinin Gölcük ilçesindeki vergi dairelerince tahsil edilenlerin tamamının,

-Sakarya ilinin ilçeleri, Kocaeli ilinin Gölcük dışında kalan merkez ve diğer ilçeleri, Yalova ve Bolu illerinin merkez ve ilçeleri ile Düzce ilinin merkez ve Kaynaşlı ilçesi dışındaki ilçelerinde bulunan vergi dairelerince tahsil edilen ecrimisil alacaklarının tamamı ile 500.000.000 lirayı aşmayan (bu tutar dahil) para cezalarının,

terkin edilmesi uygun görülmüştür.

Terkin edilmesi uygun görülen bu alacaklar dışındaki amme alacaklarının ise takip ve tahsiline devam edilecektir.

Kanunun 2 nci maddesi uyarınca 1 inci madde kapsamında olan mükelleflerin;

-1999 yılına ilişkin olarak tahakkuk eden yıllık gelir veya kurumlar vergisi, bu yıla ilişkin geçici vergileri,

-Kurumların, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinin (b) alt bendi uyarınca 2000 yılında yapacakları gelir vergisi tevkifatı,

terkin edilecektir.

Bu madde kapsamına giren mükelleflerin 2000 yılına ilişkin yıllık gelir ve kurumlar vergileri, geçici vergileri ile kurumların, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinin (b) alt bendi uyarınca 2001 yılında yapacakları gelir vergisi tevkifatı, Bakanlar Kurulunca belirlenecek oranlarda bu Tebliğdeki açıklamalara göre terkin edilecektir.

Kanunun 2 nci maddesinde, 1999 ve 2000 yıllarına ilişkin yıllık gelir veya kurumlar vergilerinden ödenmiş kısımların red ve iade edilmeyeceği yönünde düzenleme yer almadığı gibi, madde gerekçesinde bu madde kapsamına giren vergilerin iade edileceği belirtildiğinden; bu yıllara ilişkin olarak ödenmiş bulunan yıllık gelir veya kurumlar vergileri, Kurumların, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinin (b) alt bendi uyarınca yaptıkları gelir vergisi tevkifatı, 6183 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi de dikkate alınarak red ve iade edilecektir.

Aynı şekilde,1999 ve 2000 yılları kazançlarına ilişkin olarak yıllık gelir ve kurumlar vergisine mahsuben daha önce tevkif yoluyla ödenen vergiler ile geçici vergilerin de red ve iade edileceği tabiidir. Ancak, red ve iade işlemlerinin yapılabilmesi için bu vergilerin daha önce ödenmiş olması gerekmektedir.

Bu madde uyarınca red ve iade hakkı bulunan mükelleflerin; red ve iade taleplerinin yerine getirilebilmesi için, mükellefiyet kayıtlarının deremden zarar görme şartı aranılan veya aranılmayan yerlerde bulunduğuna bakılmaksızın 2002 yılı sonuna kadar yıllık gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairelerine müracaatta bulunmaları zorunludur.

B-Başvuru ve Süresi

Kanunun 1 inci maddesinin 5 numaralı fıkrasının (a) bendinde, “Terkin işlemi vergi dairelerince sonuçlandırılır. Maliye Bakanlığı terkin işlemlerine ilişkin usul ve esasları belirlemeye ve terkin işlemleri için mükelleflere başvuru süresi tespit etmeye yetkilidir.”

7 numaralı fıkrasında “Bu Kanun hükümlerinden yararlanmak için belirlenen süre içerisinde başvuruda bulunmayanlar bu Kanun hükümlerinden faydalanamazlar.”

8 numaralı fıkrasında da “Varlıktaki kayıp oranının tespitinde mükelleflerin beyanları dikkate alınır. Bu beyana ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir.”

hükümleri yer almaktadır.

Bu hükümlerin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden Kanundan yararlanacak mükelleflerin başvuruları ve beyanlarının şekli aşağıda açıklanmıştır.

1-Başvuru Şartı Aranılmayan Mükellefiyetler

Bu Tebliğin I/C-1 bölümündeki açıklamalara göre depremden zarar görme şartı aranılmayan mükelleflerden, terkinden yararlanmaları için başvuru şartı da aranılmayacaktır.

Buna göre, Sakarya il merkezi, Düzce il merkezi ve Kaynaşlı ilçesi ile Kocaeli ilinin Gölcük ilçesinde bulunan vergi dairelerince Kanunun 1 inci maddesi kapsamına giren tüm amme alacakları başvuru beklenilmeksizin terkin edilecektir.Bununla birlikte mükelleflerin belirtilen il ve ilçeler dışındaki mükellefiyetleri için ilgili vergi dairelerine başvurmaları zorunlu bulunmaktadır.

Sakarya il merkezi, Düzce il merkezi ve Kaynaşlı ilçesi ile Kocaeli ilinin Gölcük ilçesinde gelir ve kurumlar vergisi yönünden mükellefiyetleri bulunan mükelleflerin 2 nci madde uyarınca yapılacak terkin işlemleri için de başvurusu aranılmayacaktır.

Sakarya, Kocaeli, Yalova, Bolu ve Düzce illerinin merkez ve ilçelerinde;

-Emlak vergisi ve çevre temizlik vergisi mükellefiyeti bulunan mükelleflerin 1 numaralı fıkra kapsamına giren ve tahakkuk ettiği halde ödenmemiş bulunan emlak ve çevre temizlik vergileri bu vergilere ilişkin gecikme zammı, gecikme faizi, vergi cezalarının mükelleflerin başvurusu aranılmaksızın tahakkuk kayıtları belediyelerce terkin işlemine tabi tutulacaktır.

-Motorlu taşıtlar vergisi, veraset ve intikal vergisi ve harçlar yönünden mükellefiyet kaydı bulunan mükelleflerin 1 numaralı fıkra kapsamına giren ve tahakkuk ettiği halde ödenmemiş bulunan motorlu taşıtlar vergisi, veraset ve intikal vergisi, harçlar ve bu alacaklara ilişkin gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezaları, mükelleflerin başvurusu aranılmaksızın vergi dairelerince terkin edilecektir.

2-Başvuru Şartı Aranılan Mükellefiyetler

Bu Tebliğin I/C-2 bölümündeki açıklamalara göre depremden % 10 ve daha fazla zarar görme şartı aranılan mükelleflerin bu Kanun hükümlerinden yararlanabilmeleri için bu Tebliğde belirtilen terkin talep formunu doldurarak bağlı bulundukları vergi dairelerine, birden fazla yerde mükellefiyet kaydı bulunan mükelleflerin her bir vergi dairesine ayrı ayrı, belediyelerdeki mükellefiyetleri nedeniyle de ayrıca bağlı bulundukları belediyelere 01 Temmuz 2002 Pazartesi günü mesai saati bitimine kadar başvurmaları zorunlu bulunmaktadır.

Diğer taraftan, 17/8/1999 ve 12/11/1999 tarihlerinde meydana gelen depremlerde bina ve/veya taşıtı hasar gören mükelleflerin emlak ve çevre temizlik vergileri ile motorlu taşıtlar vergisinin terkini için bu Tebliğ ekindeki formu doldurmak ve hasar tespitine ilişkin belgeyi eklemek suretiyle müracaatta bulunmaları gerekmektedir.

III- KAYIP ORANININ TESPİTİ

Bu Kanun hükümlerinden depremde malvarlığının % 10 veya daha fazlasını kaybettiği için yararlanacak olan mükelleflerin, terkin talep formunu doldurması sırasında, afetin vukuu bulduğu tarihte sahip olduğu menkul ve gayrimenkul mal varlığını depremden önceki ve sonraki rayiç bedele göre değerleyerek beyan etmesi gerekmektedir. Varlıktan maksat, mükellefin sahip olduğu menkul ve gayrimenkul bütün malları hak ve menfaatleridir. Ancak bu varlığın tespitinde mükellefin belgeye dayanan borçlarının da dikkate alınması ve bu borcun tespit edilen malların kıymetlerinden indirilmesi icap eder.

Mükellefler, beyanlarında varlıklarındaki kayıp oranlarını , mal varlığındaki kayıp miktarının toplam malvarlığına bölünmesi suretiyle hesaplayarak göstereceklerdir.

Varlıktaki kayıp oranının tespitinde mükellef beyanları dikkate alınacaktır. Ancak varlıktaki kayıp oranının % 10’u bulmadığının anlaşılması halinde terkin işlemi yapılmayacaktır.

IV- GERÇEK ÜCRETLERDE ÖZEL İNDİRİMİN UYGULANMASI

Kanunun 2 nci maddesinin 3 üncü fıkrasında, “Bu Kanunun yayımı tarihini takip eden aydan başlamak üzere yirmidört ay süreyle, 1 inci madde uyarınca varlıklarının % 10’unu kaybetme şartı aranmaksızın terkin uygulanan il merkezi veya ilçelerdeki işyerlerinde fiilen çalışan ücretliler için 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 31 inci maddesi uyarınca tespit edilen özel indirim tutarı dört kat olarak uygulanır.” hükmü yer almıştır.

Bu hüküm gereğince uygulamadan; bu Kanunun 1 inci maddesi uyarınca varlıklarının % 10’unu kaybetme şartı aranmaksızın terkin uygulanacak, Sakarya il merkezi (Ferizli ve Söğütlü ilçeleri hariç), Düzce il merkezi ve Kaynaşlı ilçesi ile Kocaeli ilinin Gölcük ilçesindeki gerek kamu gerekse özel sektöre bağlı işyerlerinde çalışan ücretliler ve adı geçen il ve ilçelerde geçici olarak görevlendirilen ücretliler ile Kanunda belirtilen süre içerisinde kıst dönem çalışan ücretliler de çalıştıkları süreye ilişkin olarak yararlanacaktır.

Öte yandan, Gelir Vergisi Kanununun 31 inci maddesinin 1 inci fıkrasının 2 numaralı bendinde yer alan sakatlık indiriminin hesaplanmasında, aynı maddede düzenlenen ve tutarı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen özel indirim tutarları dikkate alınacaktır.

V-DİĞER HUSUSLAR

1-Terkin işlemleri vergi dairelerince en kısa sürede sonuçlandırılacak, ayrıca Bakanlıktan terkin izni beklenilmeyecektir.

2-Kanunun 1 inci maddesinin 5 numaralı fıkrasının (b) bendi uyarınca bu Kanuna göre borçları terkin kapsamına giren mükellefler adına deprem tarihlerinden önceki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak terkin kapsamına giren vergi türleri için tarhiyat yapılmayacaktır.

Deprem tarihlerinden önceki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak tarh edilen ancak bu Kanunun yayımı tarihine kadar tahakkuk ettiği halde ödenmemiş veya tahakkuk etmemiş olan vergiler de terkin edilecektir.

Bu hüküm uyarınca tarhiyat yapılmayacak olması Vergi Usul Kanununun 359 ve 367 nci maddelerine göre işlem yapılmasına engel teşkil etmediğinden bu hükümlerin uygulanması gerektiği hallerde ilgili madde hükümleri uyarınca işlem yapılacaktır.

Kanunun 1 inci maddesine göre, borçları terkin kapsamına giren mükelleflerin bu madde kapsamındaki dönem ve vergi türlerine ilişkin; gerek takdir komisyonlarında ve gerekse vergi inceleme elemanlarında bulunan dosyaları, Vergi Usul Kanununun 359 ve 367 nci maddelerine göre işlem yapılacak olanlar hariç olmak üzere, herhangi bir işlem yapılmaksızın iade edilecektir.

Terkin kapsamına giren bu alacaklar için yaratılmış olan ihtilaflardan vazgeçilecektir.

3- Kanunun 1 inci maddesi kapsamına göre terkin edilmesi mümkün olmakla birlikte bu Kanunun yayımı tarihinden önce tahsil edilmiş olan amme alacakları red ve iade edilmeyecektir.

4-Bu Kanuna göre terkin edilecek amme alacaklarına normal vade tarihlerinden terkin tarihine kadar geçen süre için gecikme faizi ve gecikme zammı uygulanmayacaktır.

5-Kanunun 1 inci maddesinin 6 numaralı fıkrası uyarınca da 17/8/1999 ve 12/11/1999 tarihlerinde meydana gelen depremler nedeniyle Bakanlığımızca ilan edilen mücbir sebep uygulamasından faydalanan mükelleflerin mücbir sebep hali uygulanan yerlerdeki vergi dairelerine olan ;

-17/8/1999 ve 12/11/1999 tarihlerinden önceki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak tahakkuk etmiş ve vadesi geldiği halde ödenmemiş veya bu tarihlerden önceki dönemlere ait olup deprem tarihi itibarıyla vadesi geçmemiş,

-Vergi Usul Kanunu kapsamına giren vergi, resim, harçlar, bunlara bağlı, fon payı ve vergi cezaları ile eğitime katkı payı,

borçlarına mücbir sebep halinin devam ettiği süre için gecikme faizi ve gecikme zammı uygulanmayacaktır. Ancak, söz konusu döneme ilişkin olarak bu Kanunun yayımından önce tahsil edilen gecikme faizi ve gecikme zamları red ve iade edilmeyecektir.

6- Deprem tarihinden önce depremden zarar görme şartı aranılmayan il merkezi veya ilçelerdeki mükellefiyetlerini terk eden veya başka bir yere nakleden mükelleflerin, deprem tarihinden önceki dönemlere ilişkin olarak anılan yerlerdeki vergi dairelerine olan vergi borçları terkin edilecektir. Ancak, bu mükelleflerin Kanununun 2 nci maddesi kapsamında terkinden yararlanabilmeleri için deprem nedeniyle mal varlıklarının % 10 veya daha fazlasını kaybetmiş olmaları şartı aranılacaktır.

Şu kadar ki, deprem tarihinden önce yıllık gelir veya kurumlar vergisi yönünden mükellefiyet kaydı depremden zarar görme şartı aranılmaksızın terkinden yararlanılan yerlerde bulunan mükelleflerden deprem tarihinden sonra 1999 veya 2000 yıllarında anılan yerlerden herhangi birinde aynı mükellefiyetlerini tesis ettirenler Kanunun 2’nci maddesinde belirtilen terkinden yararlanabileceklerdir.

Deprem tarihinden önce mükellefiyeti bu yerlerde bulunmayan mükelleflerden deprem tarihinden sonra depremden zarar görme şartı aranılmayan yerlerde mükellefiyet tesis ettirenler ise zarar görme şartı olmaksızın terkinden yararlanamayacaklardır.

7- Depremde ferdi işletme sahibi mükelleflerin ölümü nedeniyle, depremden sonra kanuni mirasçılar tarafından işletmenin faaliyetine devam olunması ve kanuni mirasçılar tarafından işletmeye dahil iktisadi kıymetlerin kayıtlı değerleriyle aynen devralınması halinde, kanuni mirasçıların bu işletme faaliyetleri sonucu oluşan kazançlarına ilişkin olarak doğan 1999 ve 2000 takvim yılları gelir vergileri ve geçici vergileri bu Tebliğde belirlenen esaslar çerçevesinde terkin hükümlerinden yararlanır.

Tebliğ olunur.